fot. Ahorcado

Gruba to je po polsku kopalnia.

Na grubie robiom grubiorze, bergmony abo gwarki. Słowo bergmon jak i słowo górnik wywodzom sie łod góry. Na samym poczontku górnictwa wydobyci prowadzono w górach. Kaj niy trzeja było kopać w dół, ino starczyło robić poziomo chodniki.

Na górnika czasym godo sie tyż hajer, ale to niy je to samo co górnik ino strzałowy, kiery sie zajmuje wysadzaniem, czy to we ścianie czy w przodku tego uropu.

Gruba kojarzy sie ze ślonskim krajobrazym przemysłowym. Jak sie downij stawało na jakij górce, to zawdy szło zoboczyć szyby kopalniane. Było widać hołdy z wonglym i furmanki, kiere tyn wongiel rozwoziły.

Podstawowym narzyndziym wydobywczym je hercówa, czyli łopata. Łona je w kształcie serca. Łopatom ładowało sie do wagonu, jechało sie potym pod szyb, to było wciongane na wiyrch. Taki urobek znajdowoł sie na powierzchni. Jak sie idzie chodnikiym pod nogami momy spong, kole momy ocios a nad nami je trop. Godo sie tyż, że robi sie w ścianie a niy na ścianie.

Kole gruby  i werku czyli huty toczyło sie życi na Ślonsku. Tukyj budowało sie całe osiedla domów – familoków razym z kościołym i pocztom.

Na grubie człowiek uczył sie porzondku i dokładności. Na dole niy szło robić nic po łebkach, czyli bele jak, bo kożdy jak jechoł na dół, to wiedzioł że abo może siebie pozbawić życio abo kamrata. Z grubom kojarzy sie tyż słowo szychta. Szychta to je dniówka, czyli tyn czas kiedy sie robi.