fot. Caitlin Regan

Wynokwianie Kadłubka – czyńść 14.

Żodyn Mikołoj 

Na Górnym Ślonsku we Wilijo niy prziłazi z geszynkami Świynty Mikołoj. Ja, Mikołoj, tyn Mikołoj z Bari z pastorałym abo krykom w gorści, ciśnie z miechym bez cołki świat i cołki Ślonsk trocha wcześni: 6 grudnia. Ani niy przłazi do nos Died Maroz (jak w Rusach abo na Ukrainie), ani lukaty Aniołek we złotyj kiecce. Ani jakiś Rynifer Niko abo Gwiazdor (jak to sie dzieje we Poznaniu). Gwiazdorym jest Leonardo DiCaprio i niy słyszołżech, coby obłaził świat i coś rozdowoł (oprócz uśmiychów i autografow). Niy prziłazi tyż w noc Wiliji z geszynkami do nos żodno Śniyżynka ani Frau Berta. Chocioż roz żech widzioł gryfno Śniyżynka, niy docie wiary, co miała biołe szaty, fest duge strzybne włosy i korona na gowie ze sopli lodowych abo z cukru. Ale to było downo tymu – i możno mi sie to yno śniło.

Łodewrzij łokno 

Na Górnym Ślonsku z geszynkami pod choinka prziłazi Dzieciontko. Włazi bez otwarte okno, jak żodyn niy widzi. Moja mama zawdy przed samom Wilijom, zanim siedli my przi stole, szła odewrzić okno, żeby Dzieciontko mogło wlyź po cimoku i łostwić to, co przismyczyło. Śniyg wlatywoł do dom i zimny luft – ale tyż jakoś świyntość wlatywała i czuć jom było w kożdyj izbie. I był żech zaroz pewny, jak żech powonioł tyn zimny, świynty luft, że Dziecionko prziszło. Że prziniosło mi to, co żech chcioł, to, o czym żech marził. Na tyn geszynk spod choinki (abo christbaumu, jak tyż sie kaj niykaj na Ślonsku słyszało) godało sie downo tymu „Christgeschenk”. Czyli podarek, kery nom dowo som malutki Pon Jezus. No bo Dzieciontko to je właśnie Christkind. Beztoż po nimiecku sie godo: „Ich habe ein schönes Christkind bekommen” – i to niy znaczy, że żech dostoł gryfnego Jezusiczka – yno, że żech dostoł fajny geszynk, kery mi przismyczyło te małe Dzieciontko z betlyjki. Taki malutki Pon Bóczek, a tela poradzi dać!

Przonie je nojważniyjsze

Gryfny to je zwyczoj ślonski, że myślymy o tym małym dziecku, kere było Bogym i urodziło sie we chlywiku palestyńskim tak downo tymu – i dowało kożdomu, co yno kożdy chcioł. A ludzie chcom dostować roztomańte klamory, wiadomo, klamory sie przidowajom. Tych klamorow i szworow szukajom nerwowo ludzie po sklepach i galeriach choby gupcy, ale pragnom yno jednyj rzeczy: żeby im wtoś przoł. Cliwo im je za jednym: za przoniym Dzieciontka, a niy za Jego geszynkami. Tak to już jest: ni ma geszynku wiynkszego od Miłości.

Wachujcie cołko noc

Yno u nos, yno na naszym Górnym Ślonsku, Dzieciontko rozdowo małom ronczkom wielke dary. Po cichutku, dyskretnie łostawio je po choinkom i idzie dalij. Do kożdyj chałpy, do każdego serca, bo przaje kożdymu, i tym grzecznym, i tym grzesznym. Kożdymu przaje tyn Bajtel z Betlyjki. Dejcie pozór, wachujcie cało noc!

Prof. Uś dr hab. Zbigniew Kadłubek – rezkiruje Katedrom Literatury Porównawczyj. Je filologiym klasycznym, eseistom i tłumaczym. Pisze tyż po naszymu, dejmy na to „Listy z Rzymu” abo „Promytyojs przibity”.