fot. Hafiz Bastan

”Przyszli my tu po śmierguście,
Ino nos tu niy łopuście,
Kopa jajec narychtujcie
A kołoczy nie żałujcie”

Śmingus dyngus na Śląsku je nazywany Śmiergustym. Je to najmokrzejszy i przynoszący nojwięcyj uciechy dziyń w roku.

Mogymy ło nim prawić jako ło fest starym zwyczoju. Znany był już w czasach pogańskich. Ino wdycki rozchodziło sie ło co inkszego. Polywało sie skisz tego, coby prziroda darziła człowieka samymi dobrodziejstwami.

Na Śląsku jak i tyż w inkszych regionach, tyn zwyczoj je fest żywy. Ino, że zmiyniła sie jego funkcja. Dzisio lejymy sie lo szpasu. Leją sie frelki, leją karlusy, leje starka i starzik. Z kiblami, sikowkami i inkszymi polywaczkami lotają bajtle po placu. Kupa śmiychu i larma, bo pora razy trzeja sie przeblyc. Ino niy loć sie w doma, bo przeca tepichy by sie mogły zaloć.

A piyrwej lekko parfinym fijołkowym synki dziołchy skropiały. To było do frelki łogromne wyróżniyni, jak ją synek poloł. Znaczyło to, że dziołcha mo powodzyni we wsi, że karlus mo po nij smak. Że możno z tego, co bydzie. A łona w podzięnce dowała mu kroszonka, na kierej było naszkryflane: ”Jo Ci przaja” abo ”Mojimu roztomiłymu”.

Troszka inakszyj sprawa wyglądała na Śląsku Cieszyńskim. Tukyj zamiast łoblywania wodą synki prały dziołchy buczkami. W zamian za to frelki częstowały ich kieluszkiym gorzołki. Toż jak padocie, kiery zwyczoj lepszy?