fot. Bartek Wyrobek

Miyndzy roztomajtymi gowiednikami, kiere znojdymy u nos na Ślonsku, jednym z nojpiykniejszych je żuber. Tyn gryfny zwierz miyszko już u nos przeszło 150 lot, a znojdymy go w Pszczynie i we Ustroniu. A czymu werci sie go zobejrzeć, toż poczytejcie sami.

Dziyń z życia żubra

Mógbyk Wom cosikiej szrajbnonć ło życiu żubrów, ale po mojymu nojlepij bydzie, jak łone same coś ło siebie pedzom. Posłuchejcie, co mo Wom do porozprawianio Plawiant – łosiymnastoletni, pszczyński żuber:

Zarozki jak żech rano wstoł, dołech sie do żarcio. Niy byda cyganił – jeść to jo lubia i to fest a fest. Trowsko, liście, kora, co znojda, to wmłóca. Po śniodaniu łobeszłek tyn mój konsek zogrody, żeby dać se pozór, czy mi aby sam jaki cudzy zwiyrz niy wloz. Obcych to jo niy mom rod i łod razu godom, że jak wtoś do mie bez płot wlezie, to go pogonia. Jak żech już łobszeł tyn mój parkowy rywir, to żech sie lygnoł, bo i tak nic lepszego do roboty ni ma. Spytocie sie mie: jak to ni ma nic do roboty? Na frelki sie wybier! No i tukej sie możecie zdziwić. My, żubry, zolycymy se inoś bez lato. Dlo Wos ludzi pewnikiym to je gupota, ale to niy nasza wina, że nos tak Matka Natura złonaczyła. Mom już na karku łosiymnoście lot i możecie mi wierzyć abo niy, ale nom te pora letnich miesiyncy cołkowicie wystarczo. Co byk móg Wom jeszcze pedzieć? Aaa, byłbyk zapomnioł. Jak byście chcieli se zobejrzeć żubry na żywo, to niy musicie sie nikaj ruszać z chałpy. Styknie, że wpiszecie se we internecie „żubry online” i możecie se poglondnonć moich krewnioków z Puszczy Białowieskij. A terozki wyboczcie, bo chyba zaś mi futru doniyśli, a zdonżyłech już bez te pora minut zgłodnieć?

Kaj znojdymy u nos żubry?

Jak widać nasz gość niy za bardzo chce z nami godać, no ale nic na to niy poradzymy. Richtig, żubry idzie łobejrzeć we internecie, ale ło wiele lepij je sie wybrać do parku w Pszczynie, kaj możecie se je łoboczyć na żywo. Wierzcie mi, werci sie. Żuber to nojwiynkszy, ssak w Europie, kiery loto luzym i skisz tego, ludzie łod pra wieków fest go mieli w zocy. A jak chcielibyście se łoboczyć jich w kupie, to siadejcie na koło i ciśnijcie do Jonkowic. Hań, we takij ekstra zogrodzie, żyje se ich przeszło szterdzieści. Jak wtoś z Wos mo duszyczka przirodnika, ni może łominonć tego placu!

Dejcie se pozór!

Żubry som blank gryfne, ale lepij ich niy droźnić. Tak jak nom to Plawiant pedzioł, żuber jak kożdy dziki zwierz mo swój rywir i jak wtoś na niego wlezie, może sie to dlo niego źle skończyć. Niy docie wiary? Na internecie znojdziecie fimik, jak chop szterowoł żubra. Szczyńście w niyszczyńściu skończyło sie na rozłoranej nodze. A jak wtoś myśli, że zdonży pitnonć, to fest sie myli. Chocioż żuber na takigo niy wyglondo, je pieronym gibki. Beztoż nojlepij łoglondać go zza płota a nikomu niy stanie sie krziwda.

Futrujymy gowiednika

Momy tych żubrów we Pszczynie coś kole piyndziesiont i czymś trzeja jich bez zima nafutrować, żeby niy przełaziły bez płot i ludziom paskudy niy robiły. Skisz tego łod dobrych poru lot, na jesiyń zbiyrane som dlo nich ajchle i kasztany. Ludziskom tak sie to spodobało, że cołkimi familiami idom do lasa i szukajom maszkietów dlo naszych gowiedników. Łońskigo roku uzbiyrali jich aże 40 ton! No i po co siedzieć w doma, jak idzie sie przeszpacyrować z bajtlami, a przi okazji zrobić coś pożytecznego. Ino jak sie bydziecie wybyrać sie na taki szpacyr, nojprzód łobejrzcie poziom stynżynio tego roztomajtego dziadostwa co furgo w lufcie, coby niy chycić jakigo pierziństwa do pluc i dalij.