Ślonski miana - Kultura - gryfnie

Ślonski miana

fot. Radosław Kaźmierczak
fot. Radosław Kaźmierczak

Pora tydni do zadku pisalimy ło nazwiskach na Ślonsku. Tam stoło, że tyn tyglik kultur, tyn miszong jynzyka polskigo, czeskigo i nimieckigo sprowiył, że ślonski nazwiska som fest specyficzne tukej i yno tukej. Na podoba je z mianami, choć tu se tak myśla, że wyglondo to deczko inakszy.

Miana, kere były dowane bajtlom na krzcie i potym zapisywane w ksiyngach na farze, raczyj niy różniyły sie łod mian jaki dowało sie w tej „istnyj Polsce” (jak sie łonego czasu godało). Cołki wic polegoł na tym, że tu łojce, matki, starziki i starki mianowały dziecka po swojimu, w swojij godce i tradycji.

Żodyn na małego Lojzika niy zawołołby kedyś Alojzy. Same dziecka jak szpilały na placu przed familokiym czy w zegrodzie, mianowały sie tak, jak starsi na nich wołali.

Słyszeć było taki miana jak: Dita, Luca, Krista, Sztefa, Jorguś, Nyśka, Gustla, Gynek, Paulek, Tyjuś, Rołza, Gyjla, Ecik, Gielo, Manek, Ynst i wiela roztomańtych.

Dziesiontki mian, idzie tak pedzieć, były złonaczone na ślonski. Kożdy przeca wiy, że Zefle, Traudy, Karliki, Stazyje i Cile fongowały w godce tyż w istnyj Polsce, tak sam jak tukyj.

Tak to wyglondało kajś do połowy dwadziestego wieku. Jak sam zaczli przyjyżdzać ludzie za robotom, to przikludziyli ze sobom swoi obyczaje, swoja kultura no i swoja godka. Zaczło sie to wszyjstko miyszać i terozki już niy usłyszycie, że na Agnieszka woło sie Nyśka, a na Małgorzata Gryjta.

Same istne Ślonzoki tyż już niy używajom tych downiyjszych form mian. Możno beztoż, że se myślom coby ich dziecka padały: „Łojciec, niy mianuj mie jak za starej piyrwyj, bo to je gańba.”

I tak pomału z latami ginom te złonaczone miana, kerych łod zaranio dziejów było zawżdy słychać w ślonskich domach, we sklepie i w robocie.

Trocha tego żol. Jak już sie terozki tak niy godo to trza przinajmi zachować te miana w pamiynci (bo mom nadzieja, że docie mi recht moi roztomili) to je elymynt naszyj ślonskij tożsamości.

Artykuł łostoł napisany bez Zuzia Karwot z Rydułtów.

  • 01.07.2013

Co byś na to pedzioł?

Gryfnie Retro

Gryfnie Retro

Gryfnie prezentuje ledżinsy „Kaj sie ciśniesz?”. Nadowajom sie do roztomajtych szportów. Pasujom na kożdo rzić.