fot. Radosław Kaźmierczak

Jedyn bajtel spytoł sie mie roz co to je ta „Silesia”. Wytuplikowoł żech mu, co to je łacińskie miano naszego Hajmatu, piyknyj krainy w samyj micie ôd Europy, kero mo wiyncyj jak tysiōnc lot gyszichty. Bajtel pomyśloł, poszkroboł sie po gowie i pado:
– Rechtorze, musza Wom pedzieć, co fest maszketnie mianuje sie tyn nasz Ślōnsk po łacinie. Zaroz idzie sie pomiarkować, co tyn, co to wynokwił, to erbnoł te miano ôd tego sklepa, kery mijōmy, kej jadymy sztrasbankōm ze Katowic ku Chorzowowi.
No, ja, to, wiela bajtle wiedzōm ô Ślōnsku to je tymat na blank inkszo godka. Jo je rod tyj łacińskij „Silesii”, bo tyn klang ôd razu godo, co my sōm tajlōm srogij europejskij rodziny cywilizacyjnyj.

Piyknie pisać

Beztōż jeżech tyż rod chopu, na kerego godali Angelus Silesius, bo we jego mianie je tyn som klang. Tak naprowdy to ôn sie mianowoł Johanes Scheffler i miyszkoł na Ślōnsku w siedymnostym storoczu (1624-1677). Encyklopedyjo pado: „barokowy poeta religijny”, nale dyć ôn poradził niy ino pisać wiersze ô Ponbōczku, kere rade czytali i katoliki i wanieliki (a pamiyntomy, co w tym ćmawym siedymnostym storoczu mieli my sam w Europie nojwiyncyj ôstudy skiż chajōw ô religio).

Piyknie lyczyć

Scheffler robił tyż za dochtora ôd ksiyncio oleśnickigo, a niyskorzyj – samego kajzera Ferdynanda Trzecigo Habsburga. Chocioż jego familjo to były wanieliki, som Johanes przeszoł we 1653 roku na katolicyzm i wtynczos pomiynioł swoje miano na „Angelus Silesius”.

Piyknie rzykać

Za ôziym lot wyświyncił sie na kapelonka i durś pomogoł niymocnym borokōm, do kerych robił i za ksiyndza i za dochtora.
Muszymy tukej pedzieć, co Anioł Ślōnzok, kery niyskorzyj bōł fest niy rod wanielikōm, to niy ma dobry bajszpil na nasza tradycyjno ślōnsko tolerancjo, nale jak sie rozchodzi ô talynt literacki, to żodyn niy bydzie padoł, co mu go chybło.

Przoł mu som Mickiewicz

Miyndzy tymi, kerych inspirowoł i kere przekłodali jego wiersze (a szrajbowoł je po niymiycku) bōł miyndzy inkszymi poeta z Litwy, kery mianowoł sie Adomas Mickievicius. Po jakiymu pisza tukej prawie ô tym Mickieviciusie, kery miōł z naszym Hajmatym psinco wspōlnego? Możno po to, coby kożdy z Wos doł pozōr eli u Wos w mieście mocie ulica Mickiewicza eli Anioła Ślōnzoka. Wetna sie, co ino ta piyrszo…