fot. Mariusz Cieszewski / PolandMFA

Ślonsko godka je fest specyficzno, bo powstała z godanio. Potym sie dopiyro zaczło spisywać wszystki ślonski nazwy i jaki majom znaczynia.

Na naszyj zajcie tyż widać, że nikiedy niy godzicie z tym, że coś sie nazywo tak, a niy inakszy. Je z tego moc śmiychu, ale tyż czasym cołkiym poważno godka. Wszyjscy mocie recht i żodyn ni mo rechtu! Bo ślonski je fest roztomańty! I roztomańcie sie godo, niy yno na południu i na północy regionu, ale tyż inakszy sie to samo nazywo w sonsiedni wsi, mieście i na sonsiedni grubie.

Na jednyj grubie na trzech chopa, co razym fedrujom bydom wołać „kolona”, a gruba dali mo zamiast „kolon” „kropy”. Do roboty pojedzie sie „cugiym” do kerego sie zapino „bryczki”, a kaj indzi „koloski”. Rubszy palik z drzewa to je „knipel”, a gruba dali mo „sztoga”.

Jedni godajom „binder”, a za miedzom godajom „szlips”. We jednej wsi mamulka bydzie dziecka wołać zeszrotować „aintopf”, a już kaj indzi bydom dziecka jeść „flapsowa”. A po tyj zupie bajtle mogom mieć pychole abo zmazane abo uciorane.

Jak Ziguś ze szkoły przidzie, „oma” abo tyż „starka”, mu upiecze „babowka”, a ji siostra, co miyszko pora kilosow dali ukrynci „zista”.

Na drotach ze sztromym siedzom „cilipy”, a trocha dali bydom to „ciamle”.

Jedne z Wos lubiom „wrawo”, a inksi „gorko” bonkawa.

W chlywiku som: „gusiok”, „kormik”, „wieprzek”. Wiycie co? Niy leżom tam na basach we trzech, yno to je ta samo świnia! Jedna!

Jak sie chłop napiere i doczołgo do dom, to baba bydzie „obuczano” abo tyż „ofuczano”.

Tyn, co przijedzie na Ślonsk za robotom bydzie na przemian „gorolym”, „werbusym” abo tyż we Krapkowicach to już bydzie „hadziaj”.

Jak pojedziecie do Zabrzo, a zwyrtniecie na Tychy, to sie abo „chachniecie”, abo tyż „machniecie”. Tak czy owak do Zabrzo niy dojedziecie.

Wongli we familoku z pywnice możecie tachać abo w „kiblu” abo w „ajmerze”. A jak już łogiyń rozpolicie musicie „zetfać” abo „doczkać” aż drzewo sie rozgore coby wonglym nakłaś pod blacha.

Takich przikładów idzie podować dziesiontki. I wiycie co… ni ma sie co wadzić czy godo sie tak abo inakszy. Ważne, że sie godo, a niy mówi, bo to oznaczo, że ślonsko mowa żyje i mo sie dobrze! A Wasze wadzyni sie ło tym świadczy!

Słownik kiery sie może przidać:

kropa, kolona – brygada

bryczki, koloski – wagoniki do przewozu ludzi

knipel, sztona – kawałek drewnianego palika

aintopf, flaps – jednodaniowa gęsta zupa

binder, szlips – krawat

zmazany, uciorany – brudny

oma, starka – babcia

babowka, zista – ciasto, babka

cilipy, ciamle – wróble

wrawy, gorki – gorący

gusiok, kormik, wieprzek – świnia

obuczany, ofuczany – gderający, marudzący, obrażony

gorol, werbus, hadziaj – nie Ślązak

chachnąć, machnąć – pomylić się

kibel, ajmer – wiadro

zetfać, doczkać – zaczekać