fot. Szymon Król

Wynokwianie Kadłubka – czyńść 48

Mo czorne, rozkopane wosy i czorne łoczy, kere po cimoku śwjycom choby byrny abo gwjozdy? Niy! A mono mo rogi na gowie choby djoboł? Niy! Loto na mietle? Niy! Zbjyro po lasach trujoki i zioła, a potym warzi s nich zupa? Niy! Bo heksa to już ni ma ta sama heksa, jak sie jom downij ludzie forsztelowali i boli sie heksy jak łognio. Heksa – jak ta mitologiczno, grecko Kirke abo sławno Medeja – poradzi niy tela czarować, co łoczarować – paradzi smjyniać ludzi. Mono w lepszych. Tak wjyrza…

Historia z heksami.

Ale historjo z heksami nie ma wcale leko do łopowjedzynio. Czamu? Bo gańba ło tym rozprowjać. Bo w średniowjyczu, a nawet w łoziymnostym wjeku, jak kero dziołocha abo baba uznali za heksa, to s niom robili złe rzeczy. Co łoni wyprowjali! Wjyszali jom, polili na stosie, mynczyli, kozowali ji sie prziznować, że zatruła studnia abo rzyka. A to były cygaństwa! Kożde niyszczyńsci spadowało na heksy. Po prodzwdzie były to niywinne dziołchy abo baby, kere poradziły lyczyć i dowały ludziom tyj abo inksze medykamynta. Bajtle straszyli heksami. Godali, że jak yno heksa sie spojrzy na kogo, choby yno na chwila, to poradzi ftoś umrzić łod tego spojrzynio. Nie ma to wszyjsko prowda. Ale co sie stało, to sie niy łodstanie. Prześladowali gryfne dziołchy i tela. Lepij ło tym niy myśleć, bo idzie sie dać do beku, wela to było ciyrpjynio i ludzkij krziwdy.

Skond prziszło słowo „heksa”

Ślonske słowo „heksa” pochodzi łod nimieckigo „Hexe”, ale sprawa niy wyglondo blank przejrzyście, jak sie myśli ło tym starym słowie i skond łone do nos prziszło. Łod Skandynawow, co wjerzom w Elfy? Mono heksy tyż som abo downij były leśnymi duszkami, mjyszkały na drzewach abo w jyziorach. Lotały po wrzosowiskach z wjonkami na gowach i śpjywały.

Uśmiych kiery zmiynio świat.

Terozki heksa to je tako dziołcha, kero poradzi gryfnym uśmjychym zmijynić trocha śwjat. I gynau tyn uśmjych to by były te czary. Abo tyż tako dziołcha nozwołby ftoś heksom, kero poradzi być trocha złośliwo, dyć tyż take som. Yno że złośliwy abo zmierzły poradzi być kożdy z nos. „Ale z nij heksa! – czasym sie godo – Ta to poradzi rzondzić”.

Som heksy abo jich niy ma.

Heksy som w bojkach – mono żyjom tyż kajś na barzołach, kaj żodyn niy łazi. To sie zgodzo. Ale śwjat bez heksów ni ma tak kolorowy, nie mo tyj tajymniczości, kero heksy we swojich pieśniczkach i we swojim tańcowaniu śwjatu dowały. Tesno nom je za heksami. Bez toż momy radzi te dziołchy, kere heksy trocha udowajom. Łoblykajom sie inakszy i inakszy nawet chodzom. Gryfnie sie poruszajom i czarujom tym uśmjychym, jak yno kajsik na chwila przidom. Hned heksów blank już niy bydzie, jak sie wszyjscy bydom tak samo łoblykać, to samo godać, tak samo woniać i cały czos paczeć sie yno na telefony.