fot. Adrian Midgley

Wynokwianie Kadłubka – czyńść 34 .

Kara eli rydwan

Wyraz „carrus” erbli Rzymiany downo tymu od Galijczykow. Był to wozek do przewożynia ciynżkich rzeczy. Od tego pochodzi ślonsko „kara”. Tyż rodzaj wozka, yno że do ciśniyńcio, a niy ciongniyńcio. W jynzyku kastylijskim tyż jeszcze godo sie podobnie, bo np. „carro de guerra” to jest rydwan. Czyli kaś tam sztyjc tyn stary galicyjski wyraz żył.

Zawdy sie przido

U nos kara (to znaczy taczka jednokołowa) jest fest przidajno. Niy yno w łogrodzie na wiosna, jak sworzymy liście i maras – tyż przi budowie, w karze wozi sie malta. Mulorz ryczy: „Malta!” – i handlangry już jadom gibko z karami pełnymi malty. Bez malty żodyn niy wybuduje chałpy. Cza yno uważać, żeby sie niy łobklojzdnońc bez cufal i niy wyloć pełnyj kary malty. To jest wielgo strata i do handlangra gańba. Bez to dej pozor, jak ciśniesz kara!

Kara tyż śpiywo

Dużo szpasu dowo ciśniyńcie kary. Kalfasów już na budowach niy widać – ale kara, kara zowżdy była i bydzie. Bo kara na swoj sposob jest fest gryfno. Jak mosz niynaoliwione koło w karze, to kara śpjywo, jak z niom jedziesz. Ciśniyńcie ajnfachowyj kary jest fest ciekawe. Kara mo tyż swoje ausdruki – możesz sie z niom pogodać i posuchać, co majom do pedzynio ludziom rzeczy.

Jadymy karom, jadymy autym

Bezma Ślonzoki, co ponad sto lot tymu i jeszcze dwonij pojechali do Stanow Zjadnoczonych godajom „kara” tyż na auto. I majom recht. Z tego wyniko, że kara na Gornym Ślonsku godało sie na roztomańte wozki i wozy. Kto by pedzioł, że kara z bauplacu i Rolls-Royce z alei w Dubaju majom tela wspolnego! A majom!

Ślonzoki & Kaszuby

Kaszuby tyż godajom na kara „kara”. Jak pogadaliby sie Kaszuby ze Ślonzokami, to znojdliby takich wspolnych wyraz bardzo dużo. Tak se forszteluja po cichu, że dałoby sie zrobić taki ślonsko-kaszubski zawody w ciśniyńciu kary. Nie skuli tego, żeby sie ścigać karami, ale żeby sie trefić i połospprawiać o werkcojgach. I o tym, jak to dobrze jest mieć taki fajne słowa, jak „kara”, kerych żodyn inszky niy rozumi, a kere esom od tak downa w użyciu.

Prof. Uś dr hab. Zbigniew Kadłubek – rezkiruje Katedrom Literatury Porównawczyj. Je filologiym klasycznym, eseistom i tłumaczym. Pisze tyż po naszymu, dejmy na to „Listy z Rzymu” abo „Promytyojs przibity”.