Beboki
Jak czowiek je stary to wiy, że beboki som ino w berach i bojkach, ale niy roz zdarzy mu sie spomnieć beboka i jeszcze sie trocha zlynknyć. Kożdy na pewno w swoim życiu ło beboku słyszoł, ale kożdy konsek Polski mo inksze. My porozprowiomy Wom trocha ło tych, co siedzom pod ślonskimi szrankami i straszom ślonskie bajtle (i niy ino).
Bebok – Kiej by sie tak kierego spytać jak wyglondo, to kożdy powiy ło nim co inkszego. Jedyn, że je wielki i mo w pierony wosów choby jaki miś. Inkszy, że je mały i czorny. A tak po prowdzie, to żodyn go niy widzioł, ale wiy jak wyglondo. Bebokiym straszyło sie małe bajtle, kiere sie niy słuchały i lotały po raztomajtych pywnicach, górach i kaj ino jeszcze łojce zakozywały. Jak ino łojciec pedzioł, że przidzie bebok i cie zebiere, to sie było zaroz grzecznym.
Zmora – Zmora to je duch baby, kery w nocy siodo czowiekowi na piersi i dusi. Zmora nojczyńści włazi do izby przez dziurka łod klucza, abo szparom miyndzy dźwiyrzami a futrzinom. Jak sie czowiek w nocy łobudzi i niy bydzie poradił dychać to na zicher była u niego zmora. Jedni godali, że zmora wyłazi z żywy baby, inksi, że je śmiertkom. Zmora dusi niy ino ludzi, ale tyż gadzina, a nawet stromy!
Utopiec – Mianuje sie tak, bo miyszko pod wodom i tam tyż wciongo kogoś, jak sie som smyko kole wody. Utopce umiom przismyczyć kogoś do sia, a jak go chycom to wsadzajom jego dusza do krauzy, zawiyrajom dekiel i trzimiom boroka u siebie. Jak wtoś wlecioł do wody i sie nornoł to zostowoł Utopcym. Ponoć pod wodom łoni mieli całe familie i swoje chałpy.
Heksa – To je czarownica, nojczyńści staro, pozmorszczano baba, łobleczono jak haderlok ze potarganymi szkutami. Jak wto bajtla łostawił samego to łone go były w sztandzie bichnońć, a jak je wtoś znerwowoł to ciepały na niego roztomajte uroki.
Podciep – Czasym jak łojce sie fest znerwujom na bajtla to mu godajom, że jest podciepym. Niy ma w tym nic dobrego, bo podciep był niy za fajny, mioł pukel abo był poskrziwiany, że sie go szło zlynknyć. Był tyż oszkliwy i była z nim festelno łostuda. Podciepa łostawiały matkom roztomajte chacharstwa.
Meluzyna – pół-baba, pół-ryba. Był to duch, kery potracił bajtle i cołkie życie loto i ich szuko skisz tego. Kej wieje wiatrzisko i huczy w kominie to trza dować pozór – może tam być Meluzyna. Niy cza sie jyj boć, a raczy niech Wom bydzie jyj żol i łostowcie jyj kajś kranc wosztu i konsek chleba.
Szarlej – to je niy ino tako dzielnica Piekor, ale to je tyż dioboł, kery utopił poru ksiynży w Bytomiu. Tyn dioboł krod srebro z gruby w Tarnowskich Górach i zaloł kopalnie w Bytomiu. Fest był łoszkliwy, a grubiorze musieli se na niego dować pozór.
Tak by szło bajać bez końca ło tych naszych strachach, a jest ich w pierony dużo. Kaj czowiek niy wejrzi to siedzi jakiś bebok i ślympi, jakby mu pod gorka zrobić, tak jakby bez nich leko było!
Co byś na to pedzioł?