Żymła
Żymła to je po polsku bułka.
Je mocka zortów żymły. Wiynkszość śnich sie pokozała bez łostatni poradziesiont lot. A do ślonskich chałpów to tak richtik prziszła ze zomku. To je kajś XVIII, XIX storocze i to do nos prziszła z Wiednia. Kajzerki to som żymły wiedyński i łone były poczontkiym naszyj ślonskij żymły.
Żymła była barzij niedzielnym jedzynim. Przeważnie sie je jadło w niedziela na śniodani. Była zawdy wyżyj postawiono łod chleba. Niykierym barzij żymła szmakuje niźli chlyb. A to skuli tego, że jom idzie se kupić i gibko zjeść. Je wygodniyjszo i praktyczniyjszo.
Niykiedy ino chory mioł prawo zjeść se żymła. Śnij robiło sie papinki. To dzisio by trzeja było pedzieć suchary, to było taki słodki. I dowało sie ji batjlom, tym łoseskom, noworodkom.
Trzeja pedzieć tyż tukyj ło szacunku do jodła. Jak żymła łostała, to sie jom niy wyciepywało ino moczało i wkłodało do karminadli.
Dowało sie jom tyż do zupy. Jak łostoł rosół a niy było nugli, to na drugi dziyń sie go łodgrzywało i dowało do niego pokrono we kostka żymła. Jak sie żymła potarło, to była tarto bułka, w kierej szło obtonkać miyso.
Dowało sie jom tyż do żymloka, czyli bułczanki. Niykierzy żymloka mylom z krupniokiym ino we żymloku je żymła a w krupnioku pogański krupy, czyli kasza gryczano. Piyrszy na Ślonsku był krupniok, dopiyro przez cufal jak brakło masorzowi krupów, to wraził do pojszczodka żymła.
Tekst opracowany na podstawie audycji "Słownik śląski" w Radiu eM.
Co byś na to pedzioł?