fot. Nick Harris

Wynokwianie Kadłubka – czyńść 8.

Bombony żech jod od downa. Niy za dużo, tak jak kożdy. Ale piyrszy roz pomyślołech poważnie o bombonach w Lizbonie. Niy tela o samych bombonach, to prowda, co o tym gryfnym słowie „bombony”. Trzeba jechać fort, żeby coś swojigo zrozumieć.

Bombon jak „Bom dia”

A czamu gynau we dalekij Portugalii bombony zaczyny coś do mie znaczyć? Bo kożdy tam rano godo: „Bom dia!”, choby śpiywali i podskakiwali: „Bom dia!” Naokoło sie słyszy, „bom dia!”, czyli „dziyń dobry!”. Taki słowo choby bombon w gymbie. Taki słowo, kerym sie do bezma zaczarować dziyń, zaczarować samym klangiym „bom”. Dziyń mo być jak bombon: smaczny i przijymny. Dziyń mo sie miynić smakami, mo sie dobrze zaczońć i mo sie dobrze skończyć. Dziyń mo być słodki jak kusik szwarnyj Angeliki. Dnia sie mo fest chcieć – jak bajtle chcom bombonow. Do dnia sie mo wyciogać rynce. Tak jak je bajtle wyciongały do biksy z bombonami, kero stoła na byfyju u moji omy. Do tego kożdy dziyń mo być czymś inkszym i niyspodziywanym – tak jak kożdy bombon trocha inakszyj smakuje.

To som bombony

Bombony, to ni ma tajymnica, noleżom do maszketow. Maszkety i maszkiecynie to je wybitnie ślonsko sprawa i dziedzina ślonskich uciech. Wiadomo, skuli cukru – i skuli tego, że som czymś inkszym od zwykłego jedzynio. Bombon to je sumbol czegoś inkszego. Możno kojarzom sie bombony kożdymu ze szklokami, ale to niy muszom być yno szkloki. Bo pryndzyj godali tyż na praliny i roztomajte szekuladawe rzeczy, bombony.

Bon! Bon!

Bezto sie niy dziwia, że tyn Francuz, co piyrszy zrychtowoł bombony, ryknoł na całe gardło: „Bon!!! bon!!!“ A na Ślonsk, tak mi sie zdo, trefiło te słowo „bombony” chyba ze ślonskimi wojokami, kerzi wrócili z wojny. Walczyli pospołu z Alzatczykami po pruskij stronie. A Alzatczyki godali „bombony”, bo godali miydzy sobom i po alzacku, po nimiecku i po francusku. Ślonzoki musieli przoć Alzatczykom, bo byli tak samo jak oni niyzdecydowani, co do godanio w yno jednym jyznyku. Co do jednego i Śloznoki i Alzatczyki sie zgodzali: że bombony som dobre. I że bez bombonow niy idzie żyć.

Prof. Uś dr hab. Zbigniew Kadłubek – rezkiruje Katedrom Literatury Porównawczyj. Je filologiym klasycznym, eseistom i tłumaczym. Pisze tyż po naszymu, dejmy na to „Listy z Rzymu” abo   „Promytyojs przibity”.