fot. Maciek Bielec

Bratruła to je po polsku piekarnik.

Brat to je z niymieckigo łod braten, piec i ruła to je tako wnynka. Były łony roztmomajte. Jedne łokrongłe inksze półokrągłe, potym zaś były kanciate. Do tych łostatnich fajnie wkłodało sie blachy z kołoczym.

Bratruła była w piecach kachlowych. W bratrule piykło sie beztydziyń chlyb a we świynta kołocze.

Chlyb do pieczynio sie wiyncyj zanosiło do piekarnie piyc. Mało wto piykoł w doma. Były taki piece osiedlowe, kaj sie piykało kołocze. A potym zaczli budować kachloki, kaj był piekarok. I jak poliło sie w piecu, to to ciepło z tego palyniska zanim sie dostało do komina, to nojprzód łogrzywało, ta bradruła i dziepiyro szło do komina. A to było łopolane wonglym.

Niykierzy tyż trzimali tam patyki, coby podłożyć łogiyń. Inksi zaś trzimali tam łobiod, coby sie niy łoziymbił. W bratrule piykło sie tyż gynsi. Poźnij zaś sie robiło zista w prodiżach. Ale kołocza w tym niy szło upiyc.

Nojwiyncyj używało sie jom przed świyntami. Bo przeca na całe świynta musiały być porobione wypieki. Nojwiyncyj piykło sie kołoczy.

Jak sie piykło zista, to chop musioł rano wstać, piyknie w piekaroku nahajcować. Zadbać coby cołki piekarok był dobrze zadgrzony i potym musioł sie stracić z chałpy. Niy móg sie kryncić po chałpie, jak były pieczone ciasta. Wtedy ino mogły być w doma same baby. Jak chop był wtedy w doma, to móg sie zrobić zokalec. Musiało być wtedy cicho i spokojnie, niy mogło być przeciongu, bo niy rosło zista.