Karol Godula - ślonski miliarder - Kultura - gryfnie

Karol Godula – ślonski miliarder

fot. Radosław Kaźmierczak
fot. Radosław Kaźmierczak


Ponoć Hamerykony zaś bydōm robić film ô Karoli Goduli! „Vanity Fair”, kery durś sie asi, co ône wiydzōm wiyncyj jak inksze cajtungi, napisōł, co Godule bydzie groł som Clint Eastwood! Zaś klachule z Zołynżo, kere wiydzōm wiyncyj jak wszyskie cajtungi i wiyncyj jak „Vanity Fair”, godajōm, co to niy ma prowda i że to niy bydzie Eastwood, ino Al Pacino! A po jakiymu tak? Ftoś słyszoł klachule godać, co to skuli tego, że Eastwood niy poradził sie do porzōndku nauczyć godać po naszymu, a Pacino poradził. Bo, jo niy wiym eli ô tym wiycie, eli niy, ale ta wersjo bydzie blank po ślōnsku robiono! Skuli tego szauszpilery w cōłkim Hollywood szukajōm na gwołt Ślōnzokōw, kere poradziliby im dować korepetycje z godki.

To ino błozna

Je to prowda? Niy, za bozna Wos robia. Niy gorszcie sie. Nale tak naprowdy to jo mōm richtiś ciynżko spokopić po jakiymu żodyn niy prziszoł ku tymu, coby narichtować epny hollywoodzki blockbuster ô naszym Krōlu Cynku. Hrabia Monte Christo, wszyskie Poldarki i inksze Pipy Pirripy mogōm sie poschroniać do szrankōw, bo żodyn niy mo takij biografii jak tyn karlus.

Makoszoski bajtel

Prziszoł na świat we 1781 we Makoszowach. Już terozki zowiszcza tymu producyntowi, kery piyrszy przidzie ku tymu, coby to zekranizować. Fater ôd Karola Godule robił za ańfachowego fesztra i żodyn by niy pedzioł, co jego synek przidzie kejś ku takim piyniōndzōm. Wszysko zaczło sie bez cufal. Jużeście na zicher pomiarkowali, co cufal gro fest ważno rola w naszym życiu, ino muszymy mu jeszcze pomogać, pra? U Godule było jedne i drugie.

Król cynku

To, że trefił hrabiego Ballestrema, kery sfinansowoł mu edukacjo (w cysterskim gimnazjum we Rudach wele Raciborzo) to możno i bōł cufal, nale to, że mody Karlik wykorzystoł ta szansa, to już niy. Synek na zicher bōł robotny i miōł do tego grajfka, wiedzioł jak wkłodać gelt i kaj znojść nowe technologie, beztōż hned miōł tela grubōw (wōnglo i galmanu) i hutōw, co napoczli ô nim godać: Krōl Cynku.

Tela mioł: piyńćdziesiont miliardów dolarów

Kej Goduli yntliś umarło sie w tysiōnc ôziymset sztyrdzistym ōsmym, jego ludzie rachowali bezma bez dwa tydnie wiela tak naprowdy miōł piyniyndzy. Dorachowali sie dwa miljony talarōw, ino co nom tak naprowdy to godo? Jakby wziōnć i postawić fortuna ôd Godule wele budżetu cōłkigo państwa pruskigo, a wtynczos przerachować to na dzisiejszy budżet Rajchu, to idzie pedzieć, co dzisiej miōłby cosik wele piynćdziysiōnt miljardōw dolarōw (porachowoł to Krystian Gałuszka i tako informacja żech wysznupoł na zajcie Biblioteki w Rudzie Ślōnskij). Rechtory bez cōłki rok zarobiali 300 talarōw, a, dejcie sie pedzieć, wtynczos to niy było mało. Godula miōł sztyrdziści grubōw, na kerych fedrowali wōngel, dziewiytnoście grubōw galmanu, trzi huty i pora wsi, choby Szombierki, Orzegōw, Bujakōw, Bobrek abo Paniowy.

Godula – umrzik bez gowy

Nale trza tyż pedzieć ô ćmawyj zajcie jego żywobycio. Za modego synka Karlika chycili ôchyntole, kere fest mu ukrziwdzili. Skuli tego Godula zrobił sie kōncek… maszketny, coby niy pedzieć: pitomy. Niy bōł rod ludziōm, kere zaczli sie go boć i ôsprawiać, co tak naprowdy, to ôn sie z diōbłami dogodoł i beztōż mo tela piyniyndzy. Te powiarki i legyndy ciyngiym furgały po Ślōnsku, kej już Godula bōł umrzik. Tedy ôwdy ftoś widzioł Godule jechać swojōm furōm, ino że wtynczos już niy miōł… gowy. Wiela je prowdy w tym, co Godula-umrzik lotoł bez gowy i straszył ludzi na Ślōnsku – ciynżko pedzieć. Na zicher za życio miōł gowa do interesōw – i to jako! Nale nojciekawsze je to, fto erbnōł po nim cōłko jego fortuna! Kożdy sie gibko pomiarkowoł już, co cōłko Europa cichtowała ino na testamynt ślōnskigo Krōla Cynku. Nale ô tym, fto erbnōł Godulowe Imperium – to już je blank inksze ôsprawianie.

  • 23.01.2018

Co byś na to pedzioł?

Gryfnie Retro

Gryfnie Retro

Gryfnie prezentuje ledżinsy „Kaj sie ciśniesz?”. Nadowajom sie do roztomajtych szportów. Pasujom na kożdo rzić.