Skond sie wziyny zoki? - Słownik ślonski - gryfnie

Skond sie wziyny zoki?

fot. Kate Geraets
fot. Kate Geraets

Wynokwianie Kadłubka  czyńść 25.

Naciongosz blank pomału zoki na szłapy, oblykosz galoty i strzewiki. I idziesz do roboty. Na drugi dziyń to samo. Potym tyż – i tak kożdy dziyń. I niy zwracosz uwagi na zoki. Czasym dowosz je do pranio. Dobrze robisz. Abo som je pieresz. Wto by myśloł o zokach poważnie abo z szacunkym. Szczególnie rano jak je nadziywo. Rano, jak je cima, zima i sie oblykosz ledwo żywy. Ale zoki som ważne! W zokach coś jest! Zoki som nojlepszymi towarzyszmi człowieka.

Zamiast pilów

Sztrykowane zoki niyjednymu uratowały życie w zima. Jak już nic niy pomogo na gripa – to mogom pomoc ciepłe zoki z wełny. Kożdy powinien mieć pora ciepłych zoków we szranku na czorno godzina. Moja oma downo tymu sztrykowała rube zoki na zima, tak rube, że dałoby sie w nich łazić po śniegu bez strzewików. Nikerzi tak przajom zokom, że nawet w nich śpiom. Jo tyż tak robia i ni ma mie skuli tego gańba. Niy chodzi yno o to, że je cieplij, ale o to, że człowiek czuje sie w zokach bezpiecznij.

W tyjatrze

Nikerzi u nos wolom godać fuzekle zamiast zoki. Niy dziwuja sie im, bo fuzekla tyż brzmi gryfnie. Fuzekle to jakby zdrobniynie – skarpetki. Zoki – to po prostu skarpety. Jak wiynkszość ślonskich wyrazów „zoki” tyż pochodzom z łaciny. Łaciński rzeczownik „soccus” abo „socculus” to był niski szczewik na płaskim kromfleku, taki choby zandal. Oblykali w Rzymie taki strzewiki aktory i aktorki, jak grali komedyje na scynie w tyjatrze. Ale wyraz „zoka” prziszoł do ślonskigo z nimieckigio (die Socke). Po angelsku je ganz podobnie (a sock). A Szwedy godajom tak samo jak Ślonzoki – zoka (socka).

Zoki a Ślonzoki

Żodyn niy napisoł wiersza o zokach. A szkoda, bo o zokach powinny powstować wielki poematy. O zokach sie za dużo niy godo. Ale zoki som dosłownie wpisane w ślonski życie i nazywanie Ślonzokow. Czamu? – spytocie. Bo jak godomy głośno ŚLONZOKI, to już słyszymy ZOKI.

Prof. Uś dr hab. Zbigniew Kadłubek – rezkiruje Katedrom Literatury Porównawczyj. Je filologiym klasycznym, eseistom i tłumaczym. Pisze tyż po naszymu, dejmy na to „Listy z Rzymu” abo „Promytyojs przibity”.

  • 04.09.2016

Co byś na to pedzioł?

Gryfnie Retro

Gryfnie Retro

Gryfnie prezentuje ledżinsy „Kaj sie ciśniesz?”. Nadowajom sie do roztomajtych szportów. Pasujom na kożdo rzić.