fot. Philippe Put

Wynokwianie Kadłubka – czyńść 17.

Słowa „krojcok” używo sie na Ślonsku czynsto. Pochodzi łony od nimieckigo „das Kreuz”, to znaczy „krziż” i „kreuzen”, czyli „krojcować”, to jest „krziżować”, „coś skrziżować” abo „pokrziżować”. Krojcokym jest wtoś, wto mo rodowod trocha ślonski a trocha niy-ślonski. Za krojcoka uważomy kożdego, wto mo pokrzyżowane korzynie, korzynie rozciepane w roztomańte strony. 

Kożdy je krojcokiym

Yno czy istnieje na Ziymi taki czowiek abo inno żywo istota, kero niy mo rozciepanych korzyni we wszystki strony? Człowiek zawsze dopjyro sie zakorzynio. Szuko swojij tożsamości. Pyto sie: Kim żech jest? Kaj żech jest? Skuli czego rychtych żyja? Zaro widać, że te ślonske biologiczne słowo „krojcok” może mieć fest filozoficzne znaczynie, a niy yno biologiczne. Wcale niy ma tak, że słowo „krojcok” istnieje po to, żeby kogoś robić myni ślonskim albo bardzi ślonskim. I żeby komuś odmawiać ślonskości. Niy, niy!

Co krojcnyte, to wyjontkowe

Jo to tyż słysza, jak ptokorze godajom w Pszczynie o basztardach na Gełdzie Ptokow. Basztard, czyli miyszanka mjyndzygatunkowo, czyli hybryda – do bajszpilu: kanarek z konopym (makolongwom) abo ze szczygłym – może być gryfnym ptokym, kery śpjywo lepi, niż som kanarek abo som konop. Z tego wyniko, że krojcoki som czymś wyjontkowym. Krojcoki – choby te basztardy ptoki – zawsze som nowym gatunkym.

Łojciec Ślonzok, prastarzik Indianer

Niy ma Ślonzoka, kery niy byłby krojcokym. To se kożdy musi roz na zawsze spamjyntać. Kożdy mo przodkow imigrantow, kerzi skońś prziżli na Ślonsk i tyż je antenatym tych, kerzi możno z tego Ślonska zaś wyjadom w inne strony: za robotom, za przoniym, za przigodom. Dejcie pozór na som wyraz „krojcok”! Dyć w tym słowie słyszy kożdy „krziż”. Tyn Krziż, kery łonczy niybo z ziymiom, ludzi z Ponboczkym, stary świat ze nowym światym. Tak samo krojcok, kery łonczy Ślonzokow z Polokami, Nimcami, Wizygotami, Indianerami, Afryknerami – Ślonzokow łonczy z aniołami i diobłami.

Prof. Uś dr hab. Zbigniew Kadłubek – rezkiruje Katedrom Literatury Porównawczyj. Je filologiym klasycznym, eseistom i tłumaczym. Pisze tyż po naszymu, dejmy na to „Listy z Rzymu” abo „Promytyojs przibity”.