fot. Iwona Łach

Chałpy jak ludzie – co jedna, to inkszo. Wiela zortów ludzi, tela pomysłów, co w ty chałpie mieć. Jedyn mo w zocy gadzina, drugi zaś niy ciyrpi, jedyn chce mieć wszystko jak piyrwy, inkszy zaś woli mieć nowe. Antryj, gelynder, szislong i fynsterbret – to raczy w doma mo kożdy, ale co takigo mo we chałpie Ślonzok, czego niy mo niy-Ślonzok?

Bifyj – Ło tym meblu słyszoł chyba kożdy. To je pieronowo łozeryjo, wielko jak diobli. Kożdo szuflodka zrobiono jest ze rubego drzewa, polakowanego na bioło. Bifyj stoi nojczynści w kuchni, ale idzie tyż go znojść we inkszych izbach. W bifyju trzimało sie wszysko, bo łon był choby skrzinia bez dna. Beztoż szło tam znolyź jegły, nici, stare cajtongi i papiory, możno co do zmaszkycynio, szolki, krauzki, mono jaki szmukcojg abo szraubycjer. No naprowdy wszysko! Zamiast bifyja były tyż czasym glasszranki, w kerych za szybom trzimało sie nojfajniyjsze szkorupy, kerymi sie człowiek chcioł poasić. Piyrwy wiyszali na rancie szafek krótki szajbki, nojczyńści heklowane, coby bifyj wyglondoł jeszcze lepi. Koło bifyja w kuchni wisiała tyż czasym roma, na kerej szło se poukłodać reszta krałzek, abo powiesić szolki na hoczyku.

Ryczka – jak powiym, że to je mebel do siedzynio, to Wos scygania. Kej by tak szło pedzieć, że ryczka to je taki dinks, to by było leko, ale niy ma! Bo ryczka je do wszystkigo. Ja, naprowdy. Wto mioł, abo mo w doma ryczka, tyn wiy. Na ryczce sie siedzi jak sie szkrobie kartofle, abo przikłodo do kachloka. Na ryczce sie stowo jak trza podloć kwiotki. Na ryczce sie stawio roztomajte rzeczy, jak braknie placu. Ryczka to je stołek, kwietnik i drabina w jednym! Nojlepi jak tako ryczka zrobił opa – niykere sie trzimiom do dzisioj!

Kołkastla – to nic inkszego jak wynglarka. Niy ma kachloka, przi kerym by niy było kołkastli, a przi kołkastli cyngowego kibla, w kerym sie przinosiło wongla z piwnicy. Kołkastla, chocioż zmaraszono, nikomu niy zawodzała. To je tako rzecz, kero musi być w chałpie i żodyn niy śmi sie z tym wadzić.

Świynty łobrozek – taki łobrozek musioł być we szlafcimrze u łojców. Nad wielkim betym zawdy wisioł łobroz z Ponboczkiym abo Maryjom. Tak sie tyż trocha ta izba traktowało – jak świynte miyjsce do kerego bajtel niy śmioł włazić i kaj niy śmioł sznupać.

Som takie rzeczy, kerych niy ma kaj indzi. Czowiek se myśli, że to ino meble, ale wiela po gowie łazi historii, kere by szło łopowiadać ło tym, co sie wysznupało w bifyju, jak sie ze starzikiym robiyło ryczka, jak łojce przezywali jak sie pomarasiło kołkastla, abo jak sie udało kuknońć do izby łod łojców.